Panamarenko, Vliegtuig Continental, 1974
De Belgische kunstenaar Panamarenko (Antwerpen 1940-Brakel 2019) begint al vroeg met het ontwerpen en bouwen van voertuigen, waaronder veel vliegmachines. Decennialang doet hij onderzoek naar beweging, vliegen en zwaartekracht, met vaak onconventionele en fantasievolle objecten tot resultaat. Zijn denken over het maken van de vehikels legt hij vast in talloze gedetailleerde schetsen en ontwerptekeningen vol met semiwetenschappelijke formules.


Vliegtuig Continental 

Het middelpunt van de tentoonstelling Panamarenko. Reise in den Sternen is een van Panamarenko’s meest imposante objecten: Vliegtuig Continental uit 1974. Het fragiele en vederlichte vliegtuig met een spanwijdte van 18 meter zou met een fietsmechanisme de lucht in gebracht kunnen worden. Panamarenko zou niets liever willen dan puur op spierkracht kunnen vliegen, zonder hulp van externe motoren of met brandstof aangedreven machines. Maar of Vliegtuig Continental echt kan opstijgen is zeer de vraag. Uiteindelijk gaat het de kunstenaar precies om de spanning tussen wetenschap en fictie, die hij met zijn werk onderzoekt.

Fragment van Panamarenko, Reise in den Sternen, 1985
Schetsen

Vliegtuig Continental wordt getoond met meer dan dertig schetsen en drie andere wonderlijke vliegapparaten van Panamarenko. Zo zijn er ontwerpen voor vliegtuigen met insectenvleugels, schetsen voor een enorme zeppelin die hij in 1971 daadwerkelijk heeft uitgevoerd, schetsbladen van een raketrugzak om mee door het heelal te vliegen (Reise in den Sternen) en complexe ontwerpen voor op mankracht werkende vliegtuigmotoren. De objecten en tekeningen tonen de humor, toewijding, wetenschappelijke kennis en eindeloze verbeeldingskracht van deze uitzonderlijke naoorlogse kunstenaar.

Afbeeldingen: Panamarenko, Vliegtuig Continental, 1974 / Fragment van Panamarenko, Reise in den Sternen, 1985