Walter De Maria, Calendar, 1961-1975De zes kunstwerken

Walter De Maria’s Calendar verandert dagelijks, bijna onmerkbaar. Elke dag verschuift een schakel in de ketting tussen de latten. Het is van dag tot dag een minimaal verschil, maar over een week of een maand is de hoek van deze kalender merkbaar anders. Met twee simpele houten latten brengt De Maria het abstracte concept van tijd in beeld.

Met Alle schaduwen die mij zijn opgevallen in het Kröller-Müller Museum legt ook Jan Dibbets het verstrijken van de tijd vast. De tapelijnen registreren de beweging van de zon en de veranderende schaduwen gedurende een specifieke dag, een proces dat doorgaans ongrijpbaar blijft. Alle schaduwen die mij zijn opgevallen… van Jan Dibbets is nog niet geïnstalleerd. Tijdens de ombouwperiode begin november 2024 was er geen dag waarop de zon volop scheen. Zodra er een hele dag is waarop de zon schijnt, zal Alle schaduwen die mij zijn opgevallen… geïnstalleerd worden. 

Ook Time Spoken van Ian Wilson zet aan tot denken over het fenomeen tijd. Het werk bestaat enkel in het kortstondige moment dat iemand het woord ‘time’ hardop uitspreekt.

Ian Hamilton Finlay, Windflower, 1975Dit tijdelijk oproepen van een idee door middel van taal ligt ook ten grondslag aan Lawrence Weiners A TURBULENCE INDUCED WITHIN A BODY OF WATER en Ian Hamilton Finlays Windflower. Beide werken zijn tekstueel aanwezig op zaal, maar bestaan met name in de gedachten van de beschouwer wanneer de gelezen woorden zich ontvouwen in de verbeelding.

Tenslotte maakt stanley brouwn ons op uiterst eenvoudige wijze – een kaartje met daarop vermeld de afmetingen van de museumzaal –  bewust van de ruimte die ons vaak onopgemerkt omgeeft.

Conceptuele kunst

Het Kröller-Müller Museum heeft een rijke collectie conceptuele kunst, een kunststroming die eind jaren zestig ontstond. Een conceptueel kunstwerk draait om een idee. Dit idee vormt het werk, de materiële uitvoering ervan is van secundair belang of zelfs niet aan de orde. Vaak is er dan ook geen sprake meer van een object, dat bewaard wordt in het depot van een museum, zoals een schilderij of sculptuur. Het is een beschrijving die iets in de gedachten oproept en dus vraagt om actieve deelname van museumbezoeker in het realiseren van het kunstwerk.

Foto's: Walter De Maria, Calendar, 1961-1975 / Ian Hamilton Finlay, Windflower, 1975